Een effectieve motivatiebrief schrijven voor de academische wereld en het bedrijfsleven

Een goed geschreven motivatiebrief (in het Engels: cover letter) geeft je CV context en zorgt ervoor dat je opvalt. Dit is de kans om een goede eerste indruk te maken door te laten zien waarom jij en de functie een goede match zijn.
De hiernavolgende tips helpen je om duidelijke, op maat gemaakte brieven te schrijven voor functies in de wetenschap en het bedrijfsleven in Nederland.

Wat moet er in je brief staan?

  • Leg uit waarom je solliciteert
  • Leg uit waarom jouw vaardigheden en ervaring passen bij de functie
  • Benadruk je motivatie, de match met de organisatie en je toegevoegde waarde
  • Herhaal je CV niet letterlijk maar vul deze aan. 

Zie je motivatiebrief als een kort, overtuigend verhaal over jou als professional.

Academische versus zakelijke brieven: Wat is het verschil?

Kenmerk
Academische brief
Brief voor het bedrijfsleven
Lengte
±1 pagina (max. 500–600 woorden)
±1 pagina (max. 400–500 woorden)
Toon
Formeel, gericht op intellectuele match
Professioneel, enthousiast, resultaatgericht
Focus
Onderzoek, onderwijs, academische doelen
Vaardigheden, ervaring, waarde voor bedrijf/team
Taalgebruik
Technische/academische termen toegestaan
Helder, zonder jargon, toegankelijk voor lezers uit bedrijfsleven
Afstemming
Benadruk match met vakgroep/faculteit
Sluit aan bij bedrijfsdoelen en functieomschrijving

Opbouw van een sterke motivatiebrief

Introductie (1 alinea)

  • Geef aan voor welke functie je solliciteert
  • Vermeld hoe je de vacature hebt gevonden (optioneel)
  • Geef een pakkende introductie en stel jezelf kort en krachtig voor

 

Motivatie & Match (1–2 alinea’s)

  • Waarom deze functie? Waarom deze organisatie of instelling?
  • Hoe sluiten jouw interesses en/of doelen aan bij bedrijfsmissie of projecten?

     

Ervaring & Waarde (1–2 alinea’s)

  • Benadruk relevante ervaring of prestaties zonder je CV te herhalen 
  • Laat zien hoe jij een waardevolle bijdrage kunt leveren aan het team/project/bedrijf

     

Afsluiting (1 korte alinea)

  • Benadruk dat je oprecht geïnteresseerd bent en bereid om vervolgstappen te nemen.
  • Vermeld dat je beschikbaar bent voor een gesprek
  • Bedank de lezer

     

Tips voor academische brieven

  • Sluit aan bij de onderzoeksthema’s of lopende projecten van de afdeling
  • Benadruk onderwijservaring en onderwijskundige visie (indien van toepassing)
  • Benoem plannen voor toekomstig onderzoek of financieringsdoelen (als dat van toepassing is)
  • Houd de toon formeel en gericht op academisch potentieel
    Tip: Verwijs naar specifieke faculteitsleden, programma’s of waarden om te laten zien dat je onderzoek hebt gedaan.

     

Tips voor brieven aan het bedrijfsleven

  • Gebruik de vacaturetekst als leidraad: neem kernwoorden en vereiste vaardigheden over
  • Benadruk resultaten en impact, niet de academische details
  • Toon enthousiasme voor de missie en de cultuur of producten van het bedrijf
  • Focus op je vaardigheden in samenwerking, probleemoplossing en communicatie
    Tip: Vertaal je academische werk naar overdraagbare vaardigheden. In plaats van “PhD in Moleculaire Biologie” kun je bijvoorbeeld zeggen: “…leidde meerjarige projecten onder tijdsdruk en werkte samen met meerdere disciplines.”

     

Belangrijke opmerkingen voor internationale onderzoekers

  • Het meesturen van een motivatiebrief is standaard en wordt in Nederland verwacht — zelfs als het niet expliciet vermeld wordt
  • Engels wordt meestal geaccepteerd tenzij de vacature in het Nederlands is (pas dan de taal aan)
  • Vermeld je verblijfsstatus of vergunning als dat relevant is voor de functie
  • Voor sollicitaties bij Nederlandse werkgevers: vermijd formeel of vaag taalgebruik — wees duidelijk, direct en authentiek.

     

Snelle checklist vóór verzending

  • Sluit de toon van de brief aan bij de organisatie en functie?
  • Is deze gericht aan de juiste persoon (indien bekend)?
  • Is de brief specifiek gemaakt — dus geen generiek sjabloon?
  • Zijn spelling, grammatica en opmaak gecontroleerd?
  • Is de brief opgeslagen in PDF- format met duidelijke bestandsnaam? (Achternaam_Motivatiebrief_Functie.pdf)

 

Bronnen en ondersteuning

  • Loopbaandiensten van de universiteit – Hulp bij het schrijven, feedback
  • Online tools – LinkedIn Learning, academische vacaturebanken, voorbeeldbrieven